(Latijnse naam: Sarcococca)

Omschrijving en kenmerken

De vleesbes is een geslacht van zo'n kleine 20 soorten groenblijvende en (soms ook matig) winterharde struiken. Ze komen van oorsprong voor in Afghanistan, Pakistan, de Himalaya, Zuid-Oost Azië, Zuid-West China. Opvallend genoeg komt er ook één soort voor in het Zuid-Amerikaanse Guatemala. De Latijnse naam Sarcococca is afgeleid van het Griekse sarkos wat vlees betekent en kokkos wat bes of vrucht betekent. Aldus kom je op de Nederlandse naam 'vleesbes’.

Het geslacht vleesbes hoort evenals het geslacht buxus bij de familie Buxaceae, en sommige soorten zijn zelfs ooit beschreven als buxus. In zachte winters verschijnen bij sommige soorten de sterk geurende bloemen al voor de kerst, leidende tot een naamgeving als 'Kerst buxus' of 'Zoete buxus, hetgeen verder bijdraagt aan de verwarring tussen de vleesbes- en de buxus-soorten.

Sarcococca confusa

De bloemen van de vleesbes staan in kleine okselstandige tuilen en hebben een sterke geur. De bloemen hebben geen kroonbladeren. Er is sprake van aparte mannelijke en vrouwelijke bloemen, maar die zitten wel aan één plant. De mannelijke bloemen hebben 4 tot 6 brede meestal witte meeldraden, en zijn gewoonlijk boven de vrouwelijke bloemen geplaatst.De vrouwelijke bloemen hebben 2 of 3 stijlen en een 2 of 3 hokkig vruchtbeginsel.

Na bestuiving ontstaat er een ovaal- of bolvormige, vleesachtige bes, waarbij de restanten van de stijl nog zichtbaar zijn.

De meest in cultuur voorkomende soorten vleesbes zijn de Sarcococca hookeriana (met name de variëteit humilis) en de Sarcococca confusa.

• De Sarcococca hookeriana was de eerste soort die in Europa werd geïntroduceerd. Het is een erg variabele soort en er worden worden momenteel 3 variëteiten in onderscheiden:
  • Sarcococca hookeriana var. hookeriana
    • Dit is een bossige, dicht vertakte struik met roodachtige twijgen. Het is een langzaam groeiende plant. In haar natuurlijk verspreidingsgebied kan ze tot 180 centimeter hoog worden, maar in onze tuinen wordt zij meestal niet hoger dan 75 - 100 centimeter. De witte bloemen staan in de bladoksels bijeen in trosjes van 3 tot 9. De vrouwelijke bloemen hebben 3 stijlen. De meeldraden van de mannelijke bloemen zijn enigszins purperkleurig getint. Deze struik bloeit vanaf januari tot in maart. De bolvormige zwarte vruchten zijn 4 tot 6 millimeter groot.
  • Sarcococca hookeriana var. humilis
    • In haar natuurlijk verspreidingsgebied kan kan deze variëteit tot 150 centimeter hoog worden, maar in onze tuinen wordt zij meestal niet hoger dan 30 - 50 centimeter. Ook deze variëteit heeft rode twijgen. De jonge bladeren zijn iets bruinrood getint. Helmknoppen roze rood getint, meeldraden purperachtig.
  • Sarcococca hookeriana var. digyna
    • Kenmerkend zijn de twee stijlen (i.p.v. drie bij de soort), het smallere blad en de groene twijgen. Is meer gedrongen en meer winterhard dan rest van de soort.
• Sarcococca confusa
  • Dit is een dicht vertakte struik met witte bloemen. Deze soort is alleen in cultuur bekend, en is ontstaan uit zaad verzameld in West-China. Het is waarschijnlijk een natuurlijke hybride. In cultuur wordt zij zelden hoger dan 80 centimeter. De bloeiwijze is in korte clusters van 1-3 mannelijke en 1-3 vrouwelijke bloemen. Soms ook clusters van slechts twee mannelijke of vrouwelijke bloemen. De helmknoppen zijn geelachtig. Er komen zowel bloemen met twee als met drie stijlen voor. De bloeitijd is van (februari) maart tot april. De vruchten zijn glimmend zwart.

De vleesbes kan worden vermeerderd door zaaien en zomerstek. Sommige soorten (zoals bijvoorbeeld Sarcococca hookeriana var. humilis) vermeerderen zich ook via worteluitlopers zodat deze soorten uitstekend geschikt zijn als bodembedekker.

• Bevlieging door honingbijen: np5

Bron; imkerpedia.nl